Những năm gần đây, tỉnh TT-Huế đã xảy ra nhiều vụ cháy ở các cơ sở mua bán phế liệu nằm trong khu dân cư, gây thiệt hại nặng về tài sản, uy hiếp tính mạng con người. Mặc dù đến nay, ở một số địa bàn của tỉnh đã có khu quy hoạch tập trung dành cho các cơ sở thu mua phế liệu nhưng đến nay vẫn chưa có cơ sở nào chịu di dời.

Cháy nổ rình rập

Dọc tuyến QL1A qua địa bàn TX Hương Thủy (TT-Huế), hàng chục vựa phế liệu chất cao ngất ngưởng, chen giữa khu dân cư đông đúc, với nhiều ẩn họa cháy, nổ rình rập tính mạng con người. Tại những vựa kinh doanh phế liệu này, phần nhiều là đồ điện tử hỏng, tôn kẽm gỉ sét, nhựa phế thải, thùng giấy, túi ni-lông... Trong đó, nhiều vựa phế liệu nằm bên các tuyến đường lớn đông đúc xe cộ qua lại hoặc nằm giữa các khu nhà liền kề, chỉ cần một mồi lửa hoặc có một tia lửa điện thì các kho chứa hàng này chắc chắn sẽ thiêu rụi. Đến giờ, người dân sống dọc QL1A đường Nguyễn Tất Thành (P.Thủy Châu, TX Hương Thủy) vẫn không thể nào quên vụ cháy bãi phế liệu tự phát ở đường Nguyễn Tất Thành vào giữa năm 2017. May mắn lúc đó, các công nhân đang phân loại rác đã kịp chạy thoát ra bên ngoài trước khi toàn bộ cơ sở này bị thiêu rụi. Điều đáng nói, trước đó, cơ sở này từng bị Cảnh sát PCCC tỉnh ra quyết định xử phạt vi phạm an toàn PCCC. Cũng tại P.Thủy Châu cũng từng xảy ra vụ cháy kho phế liệu rộng 400m2 đóng trên đường Võ Trác. Sau khi ngọn lửa được dập tắt, nhiều người giật mình phát hiện trong đống tro tàn lộ ra nhiều vỏ bom...

Tương tự, trên đường Trần Quý Kháng nằm phía bắc TP Huế, nhiều điểm thu mua phế liệu chất đống ngổn ngang, mùi hôi bốc lên, lẫn vào không khí rất khó chịu. Vào tháng 7-2016, tại cơ sở thu mua phế liệu số 32/111-Trần Quý Kháng từng xảy ra vụ cháy lớn thiêu rụi 1 căn nhà của người dân... Thực tế, một số cơ sở thu mua phế liệu sau khi bốc cháy và trong quá trình điều tra nguyên nhân, khám nghiệm hiện trường; lực lượng CA mới phát hiện có bom, đạn. Thế nhưng không ít cơ sở vẫn tiếp tục bất chấp thu mua vỏ các loại bom đạn.

Ngày 25-1 vừa qua, qua công tác kiểm tra các cơ sở mua bán các loại vũ khí, vật liệu nổ, CA tỉnh TT-Huế phát hiện tại cơ sở mua bán phế liệu của bà Trương Thị Phương (trú 745- Nguyễn Tất Thành, TX Hương Thủy) đang tàng trữ 35 vỏ đạn các loại. Cụ thể, có 21 vỏ đạn pháo loại 57, 105, 155 ly và 14 quả đạn pháo loại 81 ly. Điều đáng nói, có 1 quả đạn còn nguyên đầu đạn. Theo chủ cơ sở mua bán phế liệu, số hàng này được mua từ những người buôn ve chai. Tổ công tác đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với chủ cơ sở về hành vi "Mua, bán các loại phế liệu, phế phẩm là vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ".

Cần sớm quy hoạch

Theo Cảnh sát PCCC tỉnh TT-Huế, một đặc điểm chung rút ra từ các vụ cháy tại cơ sở phế liệu là khi xảy ra cháy nổ thì rất khó dập tắt vì những loại nguyên liệu chứa bên trong toàn là chất dễ cháy. Theo Thượng tá Nguyễn Văn Hải, Phó phòng Chỉ đạo, hướng dẫn về PCCC thuộc Cảnh sát PCCC tỉnh, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng cháy xảy ra tại các cơ sở phế liệu chủ yếu là do ý thức PCCC của các hộ kinh doanh chưa cao. Việc PCCC tại chỗ là hết sức quan trọng, lực lượng chức năng địa phương cần quản lý chặt chẽ hơn nữa để hạn chế nguy cơ xảy ra hỏa hoạn. Theo quy định, các cơ sở kinh doanh phế liệu phải đáp ứng được những yêu cầu như: có giấy phép kinh doanh, giấy cam kết bảo vệ môi trường, trang bị đầy đủ hệ thống phòng, chống cháy nổ... Tuy nhiên trên thực tế, phần lớn các cơ sở đều hoạt động một cách tự phát, thường nằm lẫn trong các khu dân cư, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.

Hương Thủy được xem là "thủ phủ" có nhiều cơ sở mua bán phế liệu lớn nhất tỉnh TT-Huế, chỉ riêng P. Thủy Châu có hơn 15 điểm thu gom, kinh doanh phế liệu quy mô. Vì vậy, năm 2012, UBND TX Hương Thủy phê duyệt Đề án di dời các cơ sở sản xuất trong khu dân cư có nguy cơ ô nhiễm đến địa điểm hoạt động an toàn theo quy hoạch. Tuy nhiên, khu quy hoạch tập trung rộng hơn 10ha nằm dọc trên tuyến tránh TP Huế QL1A thuộc P. Thủy Châu đến đầu năm 2018, vẫn chưa có bất kỳ cơ sở kinh doanh phế liệu nào di dời tới đây. Qua tìm hiểu, một số chủ kinh doanh phế liệu cho rằng, họ chưa thể di dời đến điểm quy hoạch là do thiếu điều kiện tài chính để đầu tư cơ sở mới trong khu quy hoạch, hoặc không đủ khả năng trả tiền thuê mặt bằng nhà xưởng tại khu công nghiệp, làng nghề tập trung. "Tui mua bán phế liệu tại chỗ ni hàng chục năm rồi. Đây là nơi đông người lui tới, chừ mà chuyển lên khu quy hoạch sẽ gặp khó khăn, không thuận lợi, khách đến nhập hàng đi lại trái đường"- một người thu mua phế liệu tại P.Thủy Châu nói.

Ông Nguyễn Thanh Minh, Phó Chủ tịch UBND TX Hương Thủy, cho biết: Khu quy hoạch dành cho nghề mua bán phế liệu trên toàn địa bàn thị xã hiện trong giai đoạn hoàn thiện, chỉ còn thiếu điện sinh hoạt. Sắp tới, chính quyền sẽ vận động và hỗ trợ các hộ kinh doanh phế liệu di dời về đây. Đại tá Nguyễn Trường Sơn, Giám đốc Cảnh sát PCCC tỉnh cho rằng, để bảo đảm an toàn cho các cơ sở kinh doanh thu mua phế liệu cũng như những khu dân cư liền kề, trước mắt, cần tiến hành rà soát các điểm tập kết phế liệu trên địa bàn; yêu cầu các chủ cơ sở kinh doanh, quan tâm đầu tư kinh phí xây dựng nhà xưởng, kho bãi đáp ứng yêu cầu an toàn về PCCC theo đúng quy định. Về lâu dài, chính quyền các địa phương cần quan tâm quy hoạch các cơ sở thu mua phế liệu phù hợp với điều kiện từng vùng. Kiên quyết di dời các cơ sở thu mua phế liệu ra khỏi khu dân cư để đề phòng cháy lan, cháy lớn gây hậu quả nghiêm trọng.

H.LAN